Ochrona krajobrazu w Polsce i na świecie

1. USTAWA O OCHRONIE PRZYRODY
-jest to dokument odnośny do ochrony walorów krajobrazowych w Polsce
-powstała w roku 2001
-ustawa podlega:
*o ochronie zagospodarowania przestrzennego
*zakaz budowania na cennych walorach krajobrazowych
*budowle z dostępem wody dla zwierząt dziko żyjących
*korzystanie przez mieszkańców dobrze utrzymanych terenów zieleni
*procedura dotycząca miast w celu zezwolenia usunięcia drzew i krzewów

2. RAPORT UTHOUTA 1969R.
-przedstawiony przez sekretarza ONZ Uthouta
-miał na celu określenie najpoważniejszych zagrożeń dla środowiska
-pokazał problemy globalne, których rozwiązanie wymagało współpracy międzynarodowej

3. DEKLARACJA SZTOKHOLMSKA 19732R.
-dotyczy: praw człowieka do odpowiednich warunków życia na naszym terenie.
-przeciwdziała i zapobieganie zanieczyszczeniu środowiska roli planowania i upowszechnianie wiedzy o ochronie środowiska, ochronie środowiska, zasoby naturalne

4. ŚWIATOWA STRATEGIA OCHRONY PRZYRODY
1980r. Zwraca uwagę na konieczność powstrzymania wymierania gatunków roślin i zwierząt oraz degradacji środowiska.

5. AGENDA 21
Program działań globalnych Agenda 21 przyjęty na konferencji ONZ. Program Agendy - ochrona zdrowia człowieka zdrowia człowieka, atmosfery, wód, odpady, zrównoważony rozwój, zachowanie różnorodność biologicznej, edukacja.

6. KONFERENCJA W MAASTRICHT 1993R.
Tematem tej konferencji była ochrona dziedzictwa przyrodniczego Europy. Podczas niej powstała "PAN Europejska" Strategia różnorodności biologicznej i krajobrazowej, której celem było powstrzymanie obserwowanego spadku i niszczenia różnorodności w Europie.
Zatwierdzono plan działań, który miał zapewnic podczas 20lat osiągnięcie zrównoważonego użytkowania zasobami przyrody i uzyskania spójności ekologicznej. Zalecenia te dotyczą opracowania przez poszczególne kraje Europejskie strategie z ogólnoeuropejskimi celami tj.
-Ochrona ekosystemów
-Ratowanie ginących gatunków
-Ochrona krajobrazów

7. USTAWA O ZAGOSPODAROWANIU PRZESTRZENNYM
Pochodzi z 1994r. ma istotne znaczenie dla kształtowania krajobrazu w Polsce i gospodarowania przestrzenią szczególnie ważne jest zwrócenie uwagi na wymagania w zakresie ładu przestrzennego, urbanistyki, architektury, ochron walorów architektury i krajobrazowych, dziedzictwa kulturowego i dóbr kultury dotyczący m.in zachowaniu cennych walorów krajobrazowych i dóbr ładu przestrzennego.


OCHRONA ŚRODOWISKA PRZYRODNICZEGO

1.PARKI NARODOWE - obszary nie mniejsze niż 1000ha. Wyróżniające się wartościami przyrodniczymi, naukowymi, kulturowymi, społecznymi, wychowawczymi. Ochronie podlega całość przyrody i swoiste elementy krajobrazu. Dla każdego parku tworzony jest plan ochrony. W Polsce parki zajmują 1% powierzchni kraju jest ich 23.

2. REZERWATY PRZYRODY - obszary chronione, na których zachowane są ekosystemu w stanie naturalnych lub mało zmienionym. W tym w szczególności siedliska przyrodnicze, określone gatunki roślin i zwierząt, np. długosz królewska. Elementy przyrody nieożywionej, mające znaczenie ze względu na wartość naukową, przyrodniczą, kulturową i krajobrazową, rezerwat murasko, chroniący kratery po meteorytach.

3. PARKI KRAJOBRAZOWE - obszary chronione powołane ze względu na ich wartości przyrodnicze, historyczne i kulturowe. W celu ich popularyzacji upowszechniania w warunkach zrównoważonego rodzaju.

4. OBSZARY CHRONIONEGO KRAJOBRAZU - tworzone są w celu powiązania mniejszych jednostek w system obszarów chronionych. Ze względu na zróżnicowanie ekosystemy wykorzystywane na potrzeby turystyki i wypoczynki oraz będące w nich korytarze ekologiczne.

5. OBSZARY NATURA 2000 - obejmują obszary dla trwałej i skutecznej ochrony gatunków lub siedlisk zagrożonych wyginięciem. Obszary te wyznacza się na mocy derektywy ptasiej i derektywy siedliskowej.

6. OCHRONA GATUNKOWA ROŚLIN I ZWIERZĄT - ma na celu ochronę roślin i zwierząt, gatunków rzadkich i endemicznych oraz siedlisk ich występowania. Ochrona ta zakazuje:
 - pozyskiwania, niszczenia, przetwarzania, zbywania i nabywania gatunków chronionych roślin
 - zabijania, chwytania, przetrzymywania, płoszenia, posiadania zwierząt chronionych

7. POMNIK PRZYRODY - to twory przyrody żywej i nieożywionej lub ich skupienia o szczególnej wartości naukowej, kulturowej, historyczno-pamiątkowej i krajobrazowej mogą być:
- stare drzewa i krzewy
- źródła
- wodospady
- skałki
-głazy narzutowe

8. STANOWISKO DOKUMENTACYJNE - obszary chronione, na których znajdują się ważne pod względem naukowym i dydaktycznym miejsca występowania skamieniałości, tworów mineralnych, formacji geologicznych.

9. UŻYTEK EKOLOGICZNY - obszary chronione wyznaczane przez wojewodę lub rade gminy, w których obrębie znajdują się pozostałości ekosystemów, mające istotne znaczenie dla zachowania zasobów genowych i typów środowisk, np.
- naturalne zbiorniki wodne
-oczka wodne
-kępy drzew i krzewów
-bagna, torfowiska

10. ZESPÓŁ PRZYRODNICZO-KRAJOBRAZOWY  - obszary wyznaczane przez wojewodę lub radę gminy, które są cennymi fragmentami krajobrazu naturalnego i kulturowego chronionymi w celu zachowania jego wartość estetycznych.


OCHRONA ŚRODOWISKA KULTUROWEGO

1. Podstawowym aktem prawnym w zakresie ochrony środowiska kulturowego jest ustawa o ochronie dóbr kultury w 1969r.

2. Dobrem kultury jest: każdy przedmiot ruchomy lub nieruchomy, dawny lub współczesny, mający znaczenie dla dziedzictwa lub rozwoju kulturalnego ze względu na jego wartość historyczną, naukową lub artystyczną.

3.Ustawa o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami określa zabytek jako: "nieruchomość lub rzecz ruchomą, ich części lub zespoły, będące dziełem człowieka ewentualnie związane z jego działalnością, stanowiące świadectwo minionej epoki, zdarzenia, a ich zachowanie leży w interesie społecznym ze względu na ich wartość historyczną, artystyczną lub naukową.

4. Formy ochrony zabytków
a) wpis do rejestru zabytków - prowadzonego przez wojewódzkiego konserwatorów zabytków
b) uznanie za pomnik historii - następuje w przypadku nieruchomości o szczególnej wartości kulturowej i narodowej
c) utworzenie parku kulturowego odbywa się w celu ochrony krajobrazu kulturowego i zachowania terenów wyróżniających się krajobrazowo z zabytkami, miejscowej tradycji budowlanej i osadniczej.

OCHRONA ŚWIATOWEGO DZIEDZICTWA KULTUROWEGO I PRZYRODNICZEGO

1. Międzynarodowa konwencja w sprawie ochrony światowego dziedzictwa kulturowego powstała na Konferencji ONZ - dla wychowania, nauki i kultury UNESCO w Paryżu w 1972 roku.

2. Aby obiekty dóbr kultury, mogły znaleźć się na liście, muszą mieć wyjątkowy charakter i uniwersalną wartość. Mogą być to autentyczne dzieła.